Xem Tại sao rắn độc cắn có thể gây tử vong mà người ta vẫn sử dụng rắn độc để ngâm rượu 2024
Đặc điểm sinh học của rắn là sinh hoạt theo mùa nên sau những ngày mưa nhiều chính là điều kiện thuận lợi để rắn độc hoạt động. Do đó mà đây cũng là thời điểm nhiều người dễ bị rắn cắn, có thể xảy ra khi người bệnh đi lao động, đi du lịch,… với các loài rắn phổ biến là rắn lục, rắn hổ mang, rắn cạp nia,…
Đáng chú ý hơn, do sơ cứu không đúng cách nên nhiều người có thể bị hoại tử tay chân, nhiễm trùng máu hay thậm chí bị tử vong. Vì vậy, nhận biết rắn độc cắn và sơ cứu ban đầu đúng cách là vô cùng cần thiết.
Trên thực tế chỉ có khoảng 15% các loài rắn là có độc trên toàn thế giới, đa số còn lại không gây nguy hiểm cho con người.
Chúng ta có thể phân biệt rắn độc hay không dựa vào đặc điểm bên ngoài của chúng, nổi bật nhất là hai răng nanh độc lớn nằm ở vị trí cửa hàm trên. Chính vì vậy khi nạn nhân bị rắn độc cắn thường để lại vết thương có dấu móc độc đặc trưng tiêm dưới da hoặc tiêm vào bắp thịt.
Vết cắn của rắn độc có thể gây thương tích nặng và đôi khi khiến người bệnh tử vong hoặc tàn phế. Nguy hiểm hơn, một số loại rắn hổ mang có khả năng phun nọc độc từ xa khiến nạn nhân bị tổn thương mắt và gây nhiễm độc toàn thân.
Ở Việt Nam thường gặp 2 họ rắn độc sau:
Họ rắn hổ:
* Rắn hổ mang
– Rắn hổ mang thường (Rắn hổ đất, hổ mang bành, hổ phì, hổ mèo): Có cổ bạnh và phát ra âm thanh đặc trưng khi đe doạ hoặc tấn công. Loài này thường gặp ở vùng rừng núi, trung du, đồng bằng, thậm chí gần khu dân cư.
– Rắn hổ mang chúa: Cổ cũng bạnh nhưng không bạnh rộng, có hai vảy lớn ở đỉnh đầu, có ở vùng rừng núi, trung du, đồng bằng, hiện nay còn được nuôi ở nhiều nơi. Kích thước lớn nặng hàng chục kilôgam, thường dài hơn 2,5m.
Hổ mang thường Hổ mang chúa Rắn lục đuôi đỏ
Rắn cạp nong, cạp nia
Rắn khoang đen – trắng là rắn cạp nia, rắn khoang đen – vàng là rắn cạp nong, loại rắn này thường ở vùng trung du, đồng bằng, khu vực gần nước.
Rắn biển hay còn gọi là Đẻn biển: Sinh sống phần lớn thời gian trong môi trường biển, thường có nọc độc mạnh
Biểu hiện khi bị loại rắn này cắn là:
- Tại vùng vết cắn: Đau, sưng nề, có thể có hoại tử đen da vùng bị cắn (da bị chết do nọc độc), nhiễm trùng (sưng đỏ, sốt, có mủ). Vết cắn do rắn cạp nia, cạp nong thường không có gì đặc biệt.
- Toàn thân: Đau nhiều, nói khó, mờ mắt, yếu chân tay, khó thở, liệt toàn thân, loạn nhịp tim, đái ít,…dễ tử vong hoặc tàn phế.
- Nguyên nhân gây tử vong của loại rắn này chủ yếu do liệt các cơ hô hấp gây khó thở.
Họ rắn lục
Họ rắn này có đặc điểm chung là đầu thường hình tam giác, mắt có con ngươi hình elíp dựng đứng.
- Rắn lục xanh: Có màu xanh lá cây các mức độ khác nhau, thường ở vùng rừng núi cả ba miền.
- Rắn khô mộc, rắn lục mũi hếch: Thân màu nâu hoặc giống như màu cành cây khô, thường ở vùng rừng núi phía Bắc.
- Rắn choàm quạp: Thân màu nâu, thường ở vùng rừng phía Nam.
Biểu hiện khi bị loại rắn này cắn:
- Sưng nề, phỏng nước, chảy máu vùng vết cắn, chảy máu toàn thân khó cầm, rối loạn đông máu.
- Nguyên nhân tử vong do chảy máu, mất máu.
Cách nhận biết rắn độc và rắn không độc
Có thể nhận ra được một số loại rắn độc thường gặp dựa vào các đặc điểm đặc trưng bên ngoài của rắn như:
- Rắn hổ mang khi chuẩn bị tấn công thì cổ bạnh, phát âm thanh đặc trưng.
- Rắn cạp nong thân mình “khúc vàng khúc đen”.
- Rắn cạp nia có thân mình “khúc trắng khúc đen”.
- Họ rắn lục đầu to hình thoi hoặc tam giác.
Rắn độc thường có hai răng độc lớn (còn gọi là móc độc) và thường ở vị trí răng cửa hàm trên, do đó khi cắn sẽ để lại vết cắn đặc trưng có thể giúp phân biệt rắn độc. Răng độc đóng vai trò như một kim tiêm dưới da hoặc tiêm vào bắp thịt. Một số loại rắn hổ mang mặc dù ở cách xa vẫn có thể phun nọc độc về phía nạn nhân và gây tổn thương mắt, có thể từ đó gây nhiễm độc toàn thân.
Cách phân biệt rắn độc và rắn lành
Triệu chứng khi bị rắn độc cắn
Tùy từng loại rắn độc cắn mà có những biểu hiện khác nhau:
- Đau rát nghiêm trọng tại vết thương trong vòng 15 – 30 phút.
- Vết cắn sau đó có thể sưng nề và bầm tím, đôi khi lan rộng lên khắp cánh tay hoặc chân và gây hoại tử da.
- Các dấu hiệu khác bao gồm: Buồn nôn, khó thở và cảm giác cơ thể yếu dần đi, đôi khi nạn nhân còn nhận thấy có mùi vị lạ trong miệng.
- Vết cắn sưng nề và bầm tím có thể lan rộng là dấu hiệu của rắn độc cắn.
Cách sơ cứu khi bị rắn độc cắn
Mục tiêu của sơ cứu
- Loại bỏ bớt nọc độc và làm chậm sự dịch chuyển của nó từ vết cắn xâm nhập vào trong cơ thể.
- Bảo vệ tính mạng của người bệnh, ngăn chặn và xử trí sớm các biến chứng trước khi đến được cơ sở y tế.
- Vận chuyển người bệnh một cách nhanh nhất, an toàn nhất đến nơi điều trị.
- Không làm hại thêm cho người bệnh.
Nếu bị rắn độc cắn, cần ngay lập tức gọi số khẩn cấp cho cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu bằng huyết thanh kháng nọc rắn đặc hiệu đã được dự trữ sẵn, đặc biệt khi thấy vết thương có dấu hiệu đổi màu, bắt đầu sưng hoặc đau.
Trong thời gian chờ sự trợ giúp y tế, nên thực hiện các bước sơ cứu khi bị rắn độc cắn sau đây để làm chậm và hạn chế nọc độc xâm nhập vào cơ thể:
- Trấn an người bệnh, để tư thế sao cho vùng bị cắn nằm thấp hơn mức tim, chẳng hạn như nằm xuống, kể cả trong lúc được vận chuyển đến Bệnh viện.
- Không để người bệnh tự đi lại. Bất động chân, tay bị cắn bằng nẹp (vì vận động làm cho nọc độc xâm nhập vào trong cơ thể nhanh hơn).
- Cởi bỏ đồ trang sức ở khu vực bị cắn (vì có thể gây chèn ép khi vùng đó bị sưng nề).
- Tiến hành băng ép bất động với một số loại rắn hổ (rắn cạp nong, cạp nia, hổ mang chúa, rắn biển và một số giống rắn hổ mang thường), băng ép bất động để làm chậm sự xuất hiện triệu chứng liệt.
- Dùng các băng chun giãn, băng vải hoặc tự tạo từ khăn, quần áo. Băng tương đối chặt nhưng không quá mức (còn sờ thấy động mạch đập). Bắt đầu băng từ ngón chân, tay đến hết toàn bộ chân, tay bị cắn. Dùng nẹp cứng (nẹp, miếng gỗ, que, miếng bìa cứng,…) cố định chân, tay bị cắn.
- Không băng ép khi rắn lục cắn vì có thể làm vết thương nặng thêm.
- Có thể chích nặn rửa vết cắn dưới vòi nước sạch với xà phòng rồi sát trùng.
- Nếu người bệnh khó thở thì cần hô hấp nhân tạo (hà hơi thổi ngạt hoặc bằng phương tiện y tế có tại chỗ như bóp bóng, máy thở xách tay,..). Nếu có dấu hiệu ngừng tuần hoàn thì tiến hành hồi sinh tim phổi ngay tại chỗ và chờ nhân viên y tế đến.
- Vận chuyển người bệnh bằng phương tiện đến cơ sở y tế đồng thời duy trì băng ép, bất động, để vùng bị cắn thấp hơn vị trí của tim, nếu ở chân, tay thì có thể để thõng tay hoặc chân,…
Chú ý: Bất cứ trường hợp nào bị rắn cắn, ngay cả khi xác định là rắn lành, đều cần xử trí và theo dõi tại Bệnh viện như trường hợp rắn độc cắn, ít nhất trong 12 giờ đầu. Nếu trễ sau 24 – 48 giờ, kết quả điều trị rất kém hoặc không hiệu quả.
Lưu ý trong sơ cứu khi bị rắn cắn
Các Bác sĩ cho biết, sai lầm lớn nhất của người bệnh và người nhà là áp dụng kinh nghiệm dân gian để sơ cứu khi bị rắn cắn. Nhiều trường hợp đợi đến khi xuất hiện các triệu chứng suy hô hấp nghiêm trọng, hoặc vết thương hoại tử lan rộng, thì mới vội đến cơ sở y tế thăm khám. Để bảo vệ tính mạng của bản thân và những người xung quanh, chúng ta cần ghi nhớ một số lưu ý trong cách xử lý khi bị rắn cắn như sau:
- Không sử dụng băng garo cột chặt vào vùng bị cắn, cách này vừa làm đau nạn nhân, vừa cản trở máu lưu thông đến các chi gây hoại tử, rất nguy hiểm.
- Không tùy tiện chườm lạnh, bôi hóa chất, đắp lá cây… lên vết thương hoặc uống thuốc khi chưa có sự chỉ định của Bác sĩ.
- Không chích rạch, đâm chích vết thương hoặc cố gắng loại bỏ nọc độc vì không mang lại lợi ích gì, mà còn có thể sẽ khiến mất máu và nhiễm trùng nặng thêm;
- Tránh dùng thức uống có chứa caffeine hoặc rượu vì chúng có thể làm tăng tốc độ hấp thụ nọc độc của cơ thể.
- Sử dụng các loại thuốc dân gian, cổ truyền, chữa bằng mẹo: Không có ích lợi khi đắp mà có thể gây nhiễm trùng, khi uống có thể gây nguy hại cho nạn nhân.
- Chườm đá (chườm lạnh): Đã được chứng minh là có thể gây hại.
- Không nên cố bắt con rắn. Thay vào đó nên ghi nhớ màu sắc, hình dạng và phương thức tấn công của chúng để có thể mô tả với bác sĩ, thông tin này sẽ có ích trong điều trị. Nếu có điện thoại thông minh bên mình và thuận tiện, hãy chụp ảnh con rắn từ khoảng cách an toàn để giúp việc nhận dạng được dễ dàng hơn.
Đề phòng rắn cắn
- Tìm hiểu về loại rắn trong vùng, biết khu vực rắn thích sống hoặc ẩn nấp.
- Đi ủng, dày cao cổ và quần dài, đặc biệt khi đi trong đêm tối, đội thêm mũ rộng vành nếu đi trong rừng hoặc đi ở khu vực nhiều cây cỏ.
- Càng tránh xa rắn thì càng tốt, đầu rắn đã chết vẫn có thể cắn người.
- Không bắt rắn, đuổi hoặc dồn ép rắn trong khu vực khép kín.
- Không sống ở gần các nơi rắn thích cư trú hoặc thích đến như các đống gạch vụn, đống đổ nát, đống rác, nơi nuôi các động vật của gia đình.
- Để tránh bị rắn biển cắn, người dân không nên bắt rắn ở trong lưới hoặc dây câu.
- Dùng đèn nếu ở trong bóng tối hoặc vào ban đêm.
—————
Để được hỗ trợ cung cấp thông tin và tư vấn chi tiết, vui lòng liên hệ:
• Bệnh viện Quốc tế Vinh
• Số 99, đường Phạm Đình Toái, xã Nghi Phú, TP Vinh, Nghệ An
• Số điện thoại 02383.968.888/0901.74.71.73
Bạn đang tìm hiểu bài viết: Tại sao rắn độc cắn có thể gây tử vong mà người ta vẫn sử dụng rắn độc để ngâm rượu 2024
HỆ THỐNG CỬA HÀNG TRÙM SỈ QUẢNG CHÂU
Điện thoại: 092.484.9483
Zalo: 092.484.9483
Facebook: https://facebook.com/giatlathuhuongcom/
Website: Trumsiquangchau.com
Địa chỉ: Ngõ 346 Nam Dư, Trần Phú, Hoàng Mai, Hà Nội.
