Xem Các phát biểu về nguyên tố nhóm 1a trừ H như sau 2024
Các kim loại kiềm thổ là một dãy các nguyên tố trong nhóm nguyên tố 2 của bảng tuần hoàn các nguyên tố. Đó là beryli, magiê, calci, stronti, bari và radi (không phải lúc nào cũng được xem xét do chu kỳ bán rã ngắn của nó). Kim loại kiềm thổ
| Nhóm | 2 |
| Chu kỳ | |
| 2 | 4 Be |
| 3 | 12 Mg |
| 4 | 20 Ca |
| 5 | 38 Sr |
| 6 | 56 Ba |
| 7 | 88 Ra |
Các kim loại kiềm thổ được đặt tên theo các oxide của chúng, các đất kiềm, có tên gọi cũ là berylia, magiêsia, vôi sống, strontia và baryta. Chúng được gọi là kiềm thổ vì các thuộc tính tự nhiên trung gian của chúng giữa các chất kiềm (oxide của các kim loại kiềm) và các loại đất hiếm (oxide của các kim loại đất hiếm). Sự phân loại của một số chất bề ngoài trơ như là ‘đất’ có lịch sử hàng thiên niên kỷ. Hệ thống được biết sớm nhất được sử dụng bởi những người Hy Lạp cổ đại gồm có 4 nguyên tố, bao gồm cả đất. Hệ thống này sau đó được làm rõ hơn bởi các nhà triết học và giả kim thuật như Aristotle (thế kỷ IV TCN), Paracelsus (nửa đầu thế kỷ XVI), John Becher (giữa thế kỷ XVII) và Georg Stahl (cuối thế kỷ XVII), với việc phân chia ‘đất’ thành ba hay nhiều loại hơn. Sự nhận thức về ‘đất’ không phải là một nguyên tố mà là hợp chất được đề cập bởi nhà hóa học Antoine Lavoisier. Trong tác phẩm Traité Élémentaire de Chimie (Các nguyên tố hóa học) năm 1789 ông gọi chúng là Substances simples salifiables terreuses, tức các nguyên tố đất tạo thành muối. Sau đó, ông thấy rằng các đất kiềm có thể là các oxide kim loại, nhưng ông thừa nhận rằng đó chỉ là phỏng đoán. Năm 1808, dựa trên tư tưởng của Lavoisier, Humphry Davy trở thành người đầu tiên thu được các mẫu kim loại bằng cách điện phân các loại ‘đất kiềm’ nóng chảy.
Chúng là các nguyên tố hoạt động mạnh và ít khi tìm thấy ở dạng đơn chất trong tự nhiên. Trong lớp vỏ Trái Đất kim loại kiềm thổ chiếm tỉ lệ 4,16 % (trong đấy 67 % Calci, 31 % Magnesi, 1,4 % Bari, 0,6 % Stronti và 1 lượng rất ít Beryli và Radi).
Các kim loại kiềm thổ là các kim loại có màu trắng bạc, mềm, có khối lượng riêng thấp, có phản ứng tức thời với các nguyên tố thuộc nhóm halôgen để tạo thành các muối điện ly và với nước để tạo thành các hiđroxide kiềm thổ mạnh về phương diện hóa học tức các base (hay bazơ). Ví dụ natri và kali có phản ứng với nước ở nhiệt độ phòng, còn magiê chỉ có phản ứng với hơi nước nóng, calci thì phản ứng với nước nóng.
Các nguyên tố này chỉ có hai êlectron ở lớp ngoài cùng xs2, vì thế trạng thái năng lượng ưa thích của chúng là dễ mất đi hai êlectron này để tạo thành ion có điện tích dương 2.
Bảng so sánh
| Nguyên tố | Điểm nóng chảy (K) | Điểm bốc hơi (K) | Khối lượng riêng (kg/m³) | Độ cứng | Độ dẫn điện (S/m) | Bán kính nguyên tử (nm) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Beryli | 1551,15 | ~2750 | 1848 | 5,5 | 31,3 · 106 | 0,113 |
| Magnesi | 923 | 1380 | 1738 | 2,5 | 22,6 · 106 | 0,160 |
| Calci | 1115 | 1757 | 1550 | 1,75 | 29,8 · 106 | 0,197 |
| Stronti | 1050 | 1655 | 2630 | 1,5 | 7,62 · 106 | 0,215 |
| Bari | 1000 | 1913 | 3620 | 1,25 | 3 · 106 | 0,217 |
| Radi | 973 | 2010 | 5500 | ? | ? | ? |
- Phản ứng với oxi tạo Oxide
2X + O2 → 2XO
- Phản ứng với hidro thành hidric có cấu trúc ion
X + H2 → XH2
- Phản ứng với nước thành base
X + 2H2O → X(OH)2 + H2
– Trừ Mg: Mg + 2H2O → Mg(OH)2 + H2
và Mg + H2O → MgO + H2
- Phản ứng với Halogen, ví dụ với Clo
X + Cl2 → XCl2
- Phản ứng với một số phi kim như C, Si, N2
- Phản ứng với acid:
1. HCl, H2SO4 loãng:
Mg + 2HCl → MgCl2 + H2
2. HNO3, H2SO4 đặc nóng:
nSO42-/muối KL=(nO.2 + nSO2.2 + nS.6 + nH2S.8):2
| Beryli | Magnesi | Calci | Stronti | Bari | |
|---|---|---|---|---|---|
| Oxide | BeO | MgO | CaO | SrO | BaO |
| Hydroxide | Be(OH)2 | Mg(OH)2 | Ca(OH)2 | Sr(OH)2 | Ba(OH)2 |
| Fluoride | BeF2 | MgF2 | CaF2 | SrF2 | BaF2 |
| Chloride | BeCl2 | MgCl2 | CaCl2 | SrCl2 | BaCl2 |
| Sulfat | BeSO4 | MgSO4 | CaSO4 | SrSO4 | BaSO4 |
| Cacbonat | BeCO3 | MgCO3 | CaCO3 | SrCO3 | BaCO3 |
| Nitrat | Be(NO3)2 | Mg(NO3)2 | Ca(NO3)2 | Sr(NO3)2 | Ba(NO3)2 |
| Sulfide | BeS | MgS | CaS | SrS | BaS |
Ngoài ra
- Calci oxalat (CaC2O4) là thành phần chính của sỏi thận
- Calci carbide (CaC2) dùng trong công nghiệp sản xuất Acetylen, khử Lưu huỳnh từ kim loại thô,…
- Calci cyanide (CaCN2) dùng làm phân bón
| Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Kim loại kiềm thổ. |
- http://www.chemsoc.org/visElements/pages/data/intro_groupii_data.html
- http://scienceaid.co.uk/chemistry/fundamental/group2.html
- http://www.uniterra.de/rutherford/hg2.htm
Cho các phát biểu:
(a) Các nguyên tố ở nhóm IA đều là kim loại.
(b) Tính dẫn điện của kim loại giảm dần theo thứ tự: Ag, Cu, Au, Al, Fe.
(c) Kim loại Na khử được ion Cu2+ trong dung dịch thành Cu.
(d) Nhôm bị ăn mòn điện hóa khi cho vào dung dịch chứa Na2SO4 và H2SO4.
(e) Cho Fe vào dung dịch AgNO3 (dư), sau phản ứng thu được dung dịch chứa hai muối.
(g) Cho Mg vào dung dịch FeCl3 (dư), sau phản ứng thu được Fe.
Số phát biểu đúng là
◯ A. 2. ◯ B. 3. ◯ C. 1. ◯ D. 4.
(a) Sai, H là phi kim, từ Li về cuối là kim loại kiềm.
(b) Đúng
(c) Sai, Na khử H2O trước.
(d) Sai, Al bị ăn mòn hóa học.
(e) Đúng, thu được Fe(NO3)3 và AgNO3 dư.
(g) Sai: Mg + FeCl3 dư —> MgCl2 + FeCl2.
Để xem và download nhiều hơn các câu lý thuyết đếm mời thầy cô và các em truy cập vào link sau
200 câu lý thuyết đếm hóa học lớp 12 có đáp án ôn thi TN THPT
Hoặc các tài liệu môn hóa học khác của website
Bạn đang tìm hiểu bài viết: Các phát biểu về nguyên tố nhóm 1a trừ H như sau 2024
HỆ THỐNG CỬA HÀNG TRÙM SỈ QUẢNG CHÂU
Điện thoại: 092.484.9483
Zalo: 092.484.9483
Facebook: https://facebook.com/giatlathuhuongcom/
Website: Trumsiquangchau.com
Địa chỉ: Ngõ 346 Nam Dư, Trần Phú, Hoàng Mai, Hà Nội.
